IP Adresleri ve Subnet Kavramı -1

   IP adresi TCP/IP protokolünün bir parçasıdır. Bir ağa bağlı olan bilgisayarın diğer bilgisayarlarla haberleşmesini sağlamak için bir adres bilgisidir. IP adresleri 32 bitlik bir bilgidir. Oktet adı verilen 4 adet 8 bitlik parçadan oluşur. Bu parçalar birbirinden "." ile ayrılır. Örneğin; 192.168.2.125 gibi.
192 ==> 1.Oktet
168 ==> 2.Oktet
2 ==> 3.Oktet
125 ==> 4.Oktet
herbir parça 8 bitten oluştuğu için 0-255 arası rakamlardan oluşabilir.
Daha önceki makalelerimizde bahsettiğimiz gibi bilgisayarlar arası haberleşmede bağlantı IP adresi aracılığıyla sağlanır. Bu bağlantı ya doğrudan ya da dolaylı olarak (yönlendirme) yapılır. Doğrudan bağlantı haberleşme sağlanacak bilgisayarlar (kaynak ve hedef bilgisayar) aynı IP bloğunda bulunuyorsa, dolaylı bağlantı ise farklı IP bloklarında bulunuyorsa gerçekleşir. Peki iki bilgisayarın aynı IP bloğunda olup olmadığını nasıl bileceğiz. İşte bu noktada devreye Subnet kavramı giriyor. Subnet bir bilgisayarın bulunduğu ağı tespit etmek için kullanılan bir adrestir. Subnet Mask veya Alt Ağ Maskesi olarak da isimlendirilir. IP adresi gibi 8 bitlik 4 oktetten oluşur.
Bir bilgisayar başka bir bilgisayarla haberleşmek istediğinde şunlar gerçekleşir.
1- Kaynak bilgisayar hedef bilgisayarın IP adresini tespit eder (Cache-Host Dosyası-DNS-WINS-BroadCast-LmHost Dosyası gibi yöntemlerle)
2- Hedef bilgisayarla aynı ağda bulunup bulunmadığını kontrol eder.
3- Haberleşme protokolünü uygular (TCP veya UDP)
Burada 1. ve 3. Maddeler henüz anlatılmış konular değil fakat oldukça geniş konulardır. Konunun dağılmaması için bunları sonraki makalelerimizde anlatacağım. Gelelim kaynak ve hedef bilgisayarın aynı ağda olup olmadığının nasıl tespit edileceğine. İki bilgisayarın aynı ağda olup olmadığı IP adresi ve alt ağ maskesinin AND işlemine tabi tutulması sonucu ortaya çıkar. Eğer her iki bilgisayarda da AND işleminin sonucu aynıysa bu iki bilgisayar aynı ağda bulunuyor demektir. Bu durumda iki bilgisayar doğrudan haberleşebilir. AND işlemi IP adresi ve alt ağ maskesinin karşılıklı oktetlerinin ikilik sistemdeki karşılıklarıyla yapılır. Örneğin;
Kaynak IP Adresi : 192.168.2.125
Kaynak Alt Ağ Maskesi : 255.255.255.0

Hedef IP Adresi : 192.168.2.9
Hedef Alt Ağ Maskesi : 255.255.255.0

olsun. Öncelike oktetleri ayrı ayrı ikilik sisteme çeviriyoruz.

Kaynak IP ==> 1100 0000 1010 1000 0000 0010 0111 1101
Kaynak Subnet ==> 1111 1111 1111 1111 1111 1111 0000 0000

Daha sonra her biti kendisine karşılık gelen bitle karşılaştırıyoruz. Eğer bitlerin ikisi birden "1" ise sonuc olarak "1" en az bir tanesi "0" ise sonuç olarak "0" yazıyoruz.

Kaynak IP ==> 1100 0000 1010 1000 0000 0010 0111 1101
Kaynak Subnet ==> 1111 1111 1111 1111 1111 1111 0000 0000
Kaynak Ağ ==> 1100 0000 1010 1000 0000 0010 0000 0000
Şimdi Çıkan sonucu onlu sisteme çeviriyoruz.
Kaynak Ağ ==> 1100 0000 1010 1000 0000 0010 0000 0000 ==> 192.168.2.0
Aynı işlemleri hedef bilgisayar içinde yapıyoruz.
Hedef IP ==> 1100 0000 1010 1000 0000 0010 0000 1001
Hedef Subnet ==> 1111 1111 1111 1111 1111 1111 0000 0000
Hedef Ağ ==> 1100 0000 1010 1000 0000 0010 0000 0000 ==> 192.168.2.0
Şimdi her iki bilgisayarında ağ adreslerini karşılaştırıyoruz.

Kaynak Ağ ==> 192.168.2.0
Hedef Ağ ==> 192.168.2.0
Gördüğünüz gibi her iki bilgisayarında Ağ adresleri aynı çıktı. Burda şu sonucu çıkarıyoruz. Kaynak ve hedef bilgisayarlar aynı ağda bulunuyorlar. Birbiriyle doğrudan haberleşebilirler. Bulduğumuz bu adres Bilgisayarların bağlı bulunduğu ağın adresidir. Ağ adresi veya Network ID olarak da isimlendirilir. Bir bilgisayarın ağdaki adresi verilirken alt ağ maskesi de yazılır. Altağ maskesi iki şekilde yazılabilir.
1- 192.168.2.125 / 255.255.255.0
2- 192.168.2.125 /24
Burada "24" rakamı ile belirtilen altağ maskesindeki "1" lerin sayısıdır. birinci oktetten itibaren 24 tane 1 olduğunu ifade eder.
255.255.255.0 ==> 1111 1111 1111 1111 1111 1111 0000 0000
gördüğünüz gibi 24 tane 1 rakamı bulunmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta bir altağ maskesi adresi yazılırken iki tane 1 rakamının arasında 0 olmaması gerektiğidir. yani şu şekilde bir alt ağ maskesi yanlıştır
1111 1111 1110 1111 0001 1111 0000 0000.
Bu nedenledir ki alt ağ maskelerinde bazı rakamların karşılığı yoktur(250, 253 gibi).
Bir sonraki makalemizde Subnet kavramına devam edeceğiz ve Subnet bölme işlemlerini inceleyeceğiz.