10 Ocak 2011 Pazartesi

OSI Modeli

OSI modeli, bilgisayarlar arası iletişimin nasıl yapılacağını belirleyen bir sistemdir. Uluslararası Standartlar Kuruluşu (ISO) tarafından oluşturulmuştur. OSI öncesindeki dönemde, yalnızca bilgisayar donanımı üreten kuruluşlara özgü ağlar vardı. Bu ağların özellikleri, çoğunlukla yalnızca o üreticinin donanımının kullanılmasına izin verecek biçimde tanımlanmıştı. OSI herhangi bir donanıma ve ağa göre farklılıklar göstermemektedir. Her sistemde aynı şekilde çalışır. 7 katmandan oluşur.
1.Physical Layer( Fiziksel Katman) : Verinin gönderilmesini ve alınmasını sağlayan katmandır. Kablolar, Hub, Repeater vb. burada katmanda çalışır.
2.Data-Link Layer(Veri İletim Katmanı) : Bu katman, birbiriyle bilgisayarlar arası veri aktarımını sağlar. Bu katman veri aktarımını düzenleme, aktarım sırasında hata oluşup olmadığını denetleme, hata oluşmuşsa sorunları gidermekten sorumludur. Switch bu katmanda çalışır. Ayrıca MAC adresine bağlı çalışan Firewalllar da bu katmanda çalışır.
3.Network Layer (Ağ Katmanı) : Data-Link katmanında gelen verileri tüm ağa iletmekten sorumludur. Tüm ağa iletmekten kasıt ağ haberleşmesinde iletişim elektrik sinyalleri ile olur, bir bilgisayardan çıkan veri ağa bağlı olan tüm bilgisayarlara gider fakat sadece gerçek alıcısı bu verileri kabul eder. Bunun kontrolü MAC  adresleri sayesinde olur. Router bu katmanda çalışır. IP adresi bazlı Firewalllar da bu katmanda çalışır.
4.Transport Layer (Taşıma Katmanı):  Bu katman verilerin herhangi bir değişikliğe uğramadan alıcıya ulaşmasından sorumludur. TCP ve UDP gibi iki önemli protokol burada çalışır.(bkz. TCP/IP’nin yapısı).
5.Session Layer(Oturum Katmanı ):  Bu katman veri transferini gerçekleştirmek için gönderici ve alıcı bilgisayarlar arasında bir oturum oluşturmak ve transfer bitince bu oturumu sonlandırmaktan sorumludur.
6.Presentation Layer (Sunum Katmanı) : Bu katmanda yapılan işler çok karışıktır. Yukarıda veri iletiminin elektrik sinyalleri şeklinde geldiğinden bahsetmiştik. Peki, nasıl oluyor da bir internet sitesine girdiğimizde resimler, yazılar, videolar vs vs her şey olması gerektiği gibi çalışıyor. Bir anlık bir sorun neticesinde giremediğimiz bir siteye 1-2 saniye sonra girebiliyorken sunucular aynı sayfada iç içe girmiş resim video flash vs vs birbirine karıştırıp da resimleri video gibi yazılar resim gibi göstermiyor. İşte bunların hepsi bu katman sayesinde! Bu katman gelen verilerin türünü belirleyerek uygun şekilde uygulamalara dağıtılmasından sorumludur. Yani bu katman bir transfer gerçekleştiğinde bildirimde bulunur.  Bu bir resim, bu bir video veya bu bir yazı ya da herneyse…
7.Application Layer (Uygulama Katmanı) : Doğrudan ağ üzerinde çalışan başka herhangi alt program veya  API ya da başka ne ad veriliyorsa kullanmayan uygulamaların bulunduğu katmandır. FTP, http vb bu katmanda çalışır. Ayrıca çok gelişmiş bazı firewalllarda yine bu katmanda çalışır. Daha iyi anlaşılması açısından bir örnek verebiliriz:  Bir internet sitesine girmek istediğimiz de ne yaparız? Açarız tarayıcıyı adres satırına girmek istediğimiz siteyi yazarız hepsi bu kadar. Bizim tarayıcımız o siteye girmek için http protokolünü aracı olarak kullandı. Bütün işi http yaptı işin kaymağını bizim tarayıcımız yedi. Aynı şekilde piyasada bir sürü port tarama programları var bunlar da telnet hizmetini kullanarak bu işi yapıyor sonrada bir sürü bilgisayarı taradım portları açık mı kapalı mı diye baktım diye hava atıyo :)